Gà bị bệnh Marek là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có tốc độ lây lan nhanh, nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời có thể gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người chăn nuôi. Hiểu được điều đó, trong bài viết này, AE388 sẽ cung cấp cho bà con một số cách nhận biết và phòng bệnh Marek trên gà nhanh và hiệu quả.
Tìm hiểu sơ lược về bệnh Marek
Gà bị bệnh Marek (còn gọi là teo chân gà hay ung thư gà) do virus Herpes type B gây ra. Hiện tại có 3 loại:
- Serotype 1: Các chủng sinh ra khối u có độc lực cao.
- Serotype 2: Các chủng không gây ra khối u.
- Serotype 3: chủng độc lực thấp, không gây bệnh, chủ yếu gây bệnh cho gà tây, thường được sử dụng để nghiên cứu như một loại vắc-xin.
Bệnh đặc trưng bởi sự tăng sinh cao của tế bào Lympho dưới dạng khối u ở hệ thần kinh ngoại biên, nội tạng, da và cơ, gây ra các triệu chứng rối loạn vận động và liệt. Bệnh Marek ở gà có tốc độ lây lan nhanh và mạnh với tỷ lệ nhiễm từ 10 – 60% do virus có ở nang lông. Đồng thời, tỷ lệ tử vong cực cao, có thể lên tới 100%.
Triệu chứng gà mắc bệnh Marek
Gà mắc bệnh Marek có thời gian ủ bệnh dài, thường trên 28 ngày. Gà rất hay ốm và tỷ lệ chết cao. Bệnh thường tiến triển ở 2 dạng là cấp tính và mãn tính. Gà mắc bệnh thường sẽ có một số triệu chứng dễ nhận biết như sau:
- Thể cấp tính: Phát hiện chủ yếu ở gà từ 4-8 tuần tuổi với các triệu chứng điển hình, ngoài ra còn có hiện tượng chết đột ngột. Ở thể này tỷ lệ tử vong từ 20-30% với triệu chứng thường là ủ rũ và tiều tụy trước khi chết. Gà thường bỏ ăn, đi ngoài phân lỏng và giảm tỷ lệ đẻ, liệt, đi lại khó khăn, đập cánh do viêm dây thần kinh vận động.
- Thể mãn tính: thường gặp ở gà giai đoạn 4-8 tháng tuổi, nó được chia thành hai loại phụ nữa là thể thần kinh và thể mắt.
- Thể thần kinh: gà bệnh đi lại khó khăn, liệt nhẹ rồi liệt dần. Đuôi gà có thể cụp xuống hoặc lệch sang một bên. Cánh cụp về một bên hoặc cả hai bên.
- Viêm mắt: Gà bị bệnh Marek thường bị viêm mắt. Bệnh bắt đầu với tình trạng viêm nhẹ ở mắt. Gà rất nhạy cảm với ánh sáng, có nước mắt trong. Dần dần viêm kết mạc rồi viêm cả mắt. Mủ trắng lấp đầy khóe mắt, mỏ gắp không trúng thức ăn, khả năng nhìn kém dần và cuối cùng là mù lòa.
Nguyên nhân nào gây ra gà bị bệnh Marek?
Đường lây truyền bệnh Marek ở gà có thể qua không khí vì virus có thể tồn tại hàng tháng trong môi trường có nhiệt độ 20-25 độ C. Khi xâm nhập vào đàn, vi rút có khả năng lây lan nhanh giữa những con gà đã được tiêm phòng, sau đó gà mắc bệnh tiếp tục mang vi khuẩn và là nguồn bệnh trong một thời gian dài.
Một con đường lây truyền khác của bệnh Marek ở gà là lây trực tiếp từ gà bệnh sang gà khỏe qua đường hô hấp, ăn uống và lây gián tiếp qua thức ăn, nước, thiết bị và trại giống có chứa trứng bị ô nhiễm. Đây đều là những tác nhân có thể gây bệnh.
Các phương pháp phòng bệnh Marek cho gà hiệu quả
Gà bị bệnh Marek là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và tỷ lệ chết cao nên người chăn nuôi cần có các biện pháp phòng bệnh hợp lý.
Khi chưa có bệnh Marek
Thông thường thời gian này sẽ rơi vào khoảng chuẩn bị nuôi gà mới hoặc gà đã được tiêm phòng. Bệnh có thể phòng tránh bằng các biện pháp như:
- Sử dụng các biện pháp an toàn sinh học, giảm phơi nhiễm
- Nhập xuất đồng thời các nhóm gà vào và xuất trại, không nên nuôi cùng lúc
- Quản lý người hoặc phương tiện ra vào trại, khử trùng kỹ lưỡng
- Sát trùng chuồng trại theo định kỳ và tối thiểu 1 lần/tuần
- Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho gà ở các giai đoạn như chuyển mùa hay vận chuyển gà
- Tiêm phòng bệnh Marek cho gà khi được 1 ngày tuổi là tốt nhất
Phòng ngừa bệnh cho gà khi dịch bùng phát
Khi dịch bùng phát ở những khu vực xung quanh như trong xóm, xã, huyện, người nuôi cần phải chú ý những biện pháp phòng tránh như sau cho đàn gà của mình để tránh lây lan diện rộng:
- Khi có dịch xảy ra, người chăn nuôi cần thông báo cho cơ quan thú y gia cầm để được hỗ trợ.
- Tuyệt đối không vứt xác gà bị bệnh Marek ra môi trường xung quanh.
- Tăng cường khử trùng chuồng trại chăn nuôi.
- Không nhập gà mới về nuôi chung với gà bệnh.
- Nên để trống chuồng 6 tháng mới thả lứa mới để đảm bảo nguồn bệnh đã hoàn toàn biến mất.
- Xử lý phân gà bệnh đúng cách, không nên dùng làm phân chuồng ngay mà nên phun thuốc sát trùng và ủ một thời gian nhất định để loại bỏ nguồn bệnh có trong phân.
Cách điều trị gà bị bệnh Marek
Đến nay, bệnh Marek chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên khi gà mắc bệnh. Người nuôi cần chỉ có thể hạn chế thiệt hại bằng cách lưu ý đến những điểm sau:
- Giám sát gà phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh.
- Tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ trẻ khỏe mạnh với vitamin C, chất điện giải.
- Cách ly đàn gà bị bệnh Marek, không vận chuyển gà trong đàn mắc bệnh ra ngoài.
- Tiêu hủy toàn bộ đàn mắc bệnh (bằng cách đốt, sau đó chôn lấp như đối với cúm gia cầm), đồng thời xử lý các chất tồn dư (phân, rác…).
- Vệ sinh chuồng trại định kỳ 1-2 lần/tuần, phun thuốc sát trùng MEBI-IODINE
- Không nhập gà giống về nuôi trong thời gian điều trị gà bệnh.
- Cân phải để trống chuồng ít nhất khoảng 6 tháng.
Kết luận
Gà bị bệnh Marek luôn là vấn đề gây đau đầu cho những người chăn nuôi. Hy vọng những thông tin về bệnh Marek trên đây của nhà cái AE388 có thể giúp bà con nông dân hiểu rõ hơn về bệnh và chủ động phòng tránh. Chúc bà con gặp nhiều thành công trong quá trình chăn nuôi gà khỏe mạnh.
