Bệnh ORT hay còn gọi với tên khác là bệnh viêm mũi, khí quản, phổi, túi khí và viêm phổi có mủ. Đây là một bệnh khá phổ biến ở gia cầm, đặc biệt là ở gà. Hàng năm, dịch gà bị bệnh ORT đã gây thiệt hại rất nhiều cho người chăn nuôi. Bài viết này của AE388 sẽ chỉ ra cho bà con dấu hiệu của bệnh và cách xử lý kịp thời, hạn chế thiệt hại.
Tìm hiểu về căn bệnh ORT là gì?
ORT ở gà là bệnh đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến đường hô hấp và phổi với các biểu hiện điển hình như khó thở, sặc, ngáp, ho, chảy nước mắt nước mũi, viêm phổi mủ và thủy đậu.
Loại vi khuẩn này có thể sống ký sinh trên cơ thể gà và ngoài môi trường, khả năng lây lan nhanh. Mức độ nặng nhẹ của bệnh phụ thuộc vào khả năng gây bệnh của các chủng vi khuẩn, vấn đề về điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng cũng như việc can thiệp điều trị, dùng thuốc có đúng, kịp thời hay không.
Triệu chứng thường thấy khi gà bị bệnh ORT
Biểu hiện đặc trưng của bệnh ORT trên gà là ho, hắt hơi, khó thở, hen suyễn, vẩy mỏ, chảy nước mắt, nước mũi. Gà sẽ gặp tình trạng khó thở, vươn cổ để thở, hớp không khí. Ngoài ra, gà sẽ sốt cao, mào tím tái, giảm lượng thức ăn, giảm tăng trọng, giảm đẻ đối với gà mái, bệnh lây lan nhanh trong thời gian ngắn từ 1 – 3 ngày.
Đối với gà non sẽ gây nhiễm trùng, xuất huyết não, sọ gà mềm làm gà con chết đột ngột, có thể không có triệu chứng ở đường hô hấp trên.
Ở gà trên 12 tuần tuổi, gà bị bệnh ORT gây viêm phổi cấp tính, gà bị liệt do viêm khớp, viêm xương, viêm tủy và thường thấy có mủ, tiết nhầy ở các khớp, tỷ lệ chết có thể lên đến 50%.
Bệnh thường đi với một số bệnh khác như: Newcastle, E.coli, CRD,… sẽ khiến cho các triệu chứng càng thêm trầm trọng.
Các nguyên nhân gây ra bệnh ORT ở gà
Bệnh thường xảy ra vào mùa xuân, hè và chuyển mùa, khi độ ẩm không khí cao. Gà thịt thường sẽ bị mắc bệnh vào lúc 3 – 6 tuần tuổi, các loại gà khác thì thường từ 6 tuần tuổi trở lên. Tỷ lệ nhiễm cao từ 50-100% nhưng tỷ lệ chết và thải loại thấp, chỉ khoảng 5-20%.
Bệnh truyền từ gà bệnh sang gà khỏe do tiếp xúc trực tiếp. Gà bệnh hắt hơi làm dịch tiết đường hô hấp có chứa mầm bệnh bắn ra không khí, từ đó lây nhiễm cho gà khỏe theo đường hô hấp.
Ngoài ra, truyền gió, thiết bị chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, động vật mang mầm bệnh và con người cũng đóng một vai trò lớn trong việc truyền virus ORT. Vi khuẩn xâm nhập chủ yếu qua đường hô hấp của gà, sinh sôi và phát triển ở niêm mạc đường hô hấp, sau đó cư trú ở các cơ quan đích là phổi, hai phế quản chính và khiến gà bị bệnh ORT.
Làm gì khi đàn gà của bạn bị nhiễm ORT?
Thông thường, bệnh ORT ở gà được kết hợp với các bệnh khác. Nó có thể là nguyên nhân chính hoặc nó có thể là sự kế thừa của các bệnh khác (chủ yếu là thứ phát). Vì vậy, nguyên tắc trong điều trị ORT là ưu tiên bệnh có nhiều ca tử vong nhất, điều trị trước.
Ví dụ: Nếu gà bị ILT trước rồi mới tiêm ORT thì ta nên tiêm nhắc lại vacxin ILT (nhỏ mũi, nếu tiêm thì uống liều gấp đôi) rồi hôm sau mới tiêm ORT.
Hướng điều trị cụ thể bệnh ORT trên gà cụ thể như sau:
Giải quyết nhanh các vấn đề như sốt và bồi bổ sức khỏe cho gà
Trước khi điều trị cần hạ sốt cho gà, sau đó bồi bổ sức khỏe cho gà, sau đó dùng kháng sinh hoặc thuốc để tiêu diệt mầm bệnh => khi phát hiện bệnh trước hết cần cho gà uống đồng thời các loại thuốc dưới đây thuốc:
- Trị hạ sốt: có thể dùng thuốc Paracetamol.
- Thuốc trị long đờm: Có thể dùng Bromhexin.
- Thuốc giải độc gan thận bằng thuốc bổ gan thận.
- Thuốc tây hoặc vitamin tổng hợp tăng sức đề kháng.
Sử dụng thuốc gây khắc chế virus, ngăn chặn mầm bệnh
Sau khi thực hiện bước trên, việc tiếp theo là người nuôi nên tiêu diệt và ức chế mầm bệnh bằng kháng sinh hoặc axit hữu cơ có tác dụng kháng khuẩn.
Một số loại kháng sinh nhạy cảm với ORT ở gà ở dạng tiên như Ceftiofur (kháng sinh phổ rộng thế hệ mới), Linco – Spect, Gentamycin kết hợp với amoxicillin. Ở dạng uống sẽ có Flo Doxy (florfenicol và doxycycline).
Ngoài ra, bà con cũng có thể sử dụng axit hữu cơ như Butaphosphan để ngăn chặn bệnh ORT cho gà. Do bệnh diễn ra từ từ nên mỗi đợt điều trị cần kéo dài trong khoảng thời gian từ 5-7 ngày để tiêu diệt hoàn toàn mầm bệnh.
Cách phòng ngừa gà bị bệnh ORT hiệu quả
Hiện nay vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh ORT ở gà, để phòng bệnh có hiệu quả chúng ta làm tốt một số công tác sau:
- Thực hiện an toàn sinh học: phun thuốc sát trùng định kỳ.
- Chú ý kiểm soát và quản lý các yếu tố mật độ nuôi, nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, bụi, khí NH3 và dinh dưỡng.
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin, đặc biệt đối với các bệnh do virus như APV, IB, ILT sẽ hạn chế được bệnh xảy ra hoặc bệnh chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ, dễ điều trị.
Kết luận
Gà bị bệnh ORT rất thường gặp nếu là người nuôi gà lâu năm. Tuy nhiên, với những hướng dẫn trên của AE388 về cách nhận biết dấu hiệu cũng như cách chữa trị và phòng bệnh, bà con sẽ dễ dàng đưa đàn gà của mình qua mùa dịch và biết cách tăng thêm sức đề kháng cho gà.
